نشریه واشینگتن‌پست با انتشار گزارشی، تصاویر ماهواره‌ای از برخی مراکز دفاع هوایی و تاسیسات مرتبط با تولید موشک جمهوری اسلامی را، قبل و بعد از حمله اسرائیل بررسی کرده است و می‌گوید این تصاویر نشان می‌دهند به‌رغم انکار جمهوری اسلامی، به چندین مرکز مهم در این کشور آسیب وارد شده است.

به نوشته این نشریه، تجزیه و تحلیل تصاویر ماهواره‌ای نشان می‌دهد که حملات هوایی اسرائیل به ایران در هفته گذشته به قابلیت‌های تولید موشک و پدافند هوایی این کشور آسیب زده است؛ حمله‌ای که به گفته تحلیلگران، توانایی تهران را برای انتقام‌گیری محدود کرد و قدرت بازدارندگی ایران را سال‌ها به عقب برد.

واشینگتن‌پست در این گزارش، اشاره می‌کند که اگرچه جمهوری اسلامی ایران شدت ضربه اسرائیل را کم‌ جلوه داده، تصاویر ماهواره‌ای نشان می‌دهد که به دو سایت راداری مرتبط با پدافند هوایی جمهوری اسلامی و دست‌کم سه سایت مرتبط با تولید موشک آسیب وارد شده است.

حمله اخیر اسرائیل به جمهوری اسلامی که در آن، جنگنده‌های خارجی برای اولین بار از زمان جنگ ایران و عراق، به آسمان تهران وارد شدند، عمق آسیب‌پذیری جمهوری اسلامی را آشکار کرد؛ آن هم در شرایطی که حماس در غزه و حزب‌الله در لبنان، شبه‌نظامیان منطقه‌ای که جمهوری اسلامی سال‌ها آن‌ها را تامین مالی کرده است، هم ضربات سختی متحمل شده‌اند و دیگر قادر نیستند جمهوری اسلامی را از رویارویی مستقیم با اسرائیل دور نگه دارند.

گرگوری برو، تحلیلگر سیاسی و متخصص امور ایران، در گفت‌وگو با واشینگتن‌پست، پیش‌بینی کرد که حملات روز شنبه می‌تواند مسیر مناقشه جمهوری اسلامی و اسرائیل را تغییر دهد. به گفته او، این حمله تهران را بر سر یک دوراهی راهبردی قرار داده است؛ اینکه تصمیم بگیرد تشدید تنش نظامی را به نفع دیپلماسی کنار بگذارد، یا با توسعه قابلیت‌های هسته‌ای‌اش در مسیر آخرین تلاش برای بازدارندگی قدم بگذارد.

تصاویر ماهواره‌ای چه می‌گویند؟

تصاویر ماهواره‌ای بیانگر این است که در حمله اسرائیل، به سایت‌های تسلیحاتی جمهوری اسلامی در پارچین و خجیر که زیرنظر وزارت دفاع اداره می‌شوند، و همچنین تاسیسات سپاه پاسداران در شاهرود آسیب وارد شده است. همه این سایت‌ها بخشی از برنامه موشک‌های بالیستیک جمهوری اسلامی‌اند.

به نوشته واشینگتن‌پست، تصاویر ماهواره‌ای صبح روز پس از حملات دست‌کم پنج سازه آسیب‌دیده را در پارچین و خجیر نشان می‌دهد.

به گفته فابیان هینز، کارشناس موسسه بین‌المللی مطالعات راهبردی، مجتمع پارچین برای تولید موتورهای سوخت جامد که ایران برای قدرت بخشیدن به پیشرفته‌ترین موشک‌هایش به آن نیاز دارد، از میکسرهای ویژه استفاده می‌کند. از این رو، ضربه زدن به این تاسیسات یک مشکل اساسی برای جمهوری اسلامی ایجاد می‌کند، زیرا اگر نتواند این موتورها را تولید کند، موشک‌ هم نمی‌تواند تولید کند.

تصاویر ماهواره‌ای همچنین نشان می‌دهند که دست‌کم یک ساختمان تحت کنترل سپاه در شاهرود آسیب دیده است. تحلیلگران احتمال می‌دهند از این ساختمان برای ریخته‌گری سوخت جامد مدل‌های موجود موشک‌های ایرانی استفاده می‌شود. این ساختمان از آن جهت مهم است که می‌تواند به طور بالقوه برای تولید موشک‌های بالیستیک قاره‌پیما نیز استفاده شود؛ قابلیتی که تهران هنوز به آن دست نیافته است.

جان کرزیزانیاک، یکی از همکاران تحقیقاتی در پروژه کنترل تسلیحات هسته‌ای ویسکانسین، معتقد است که این ساختمان احتمالا سازه‌ای بوده که برای ریخته‌گری استفاده می‌شده است، زیرا از نظر ارتفاع و طراحی تمام ویژگی‌های لازم را دارد.

سایت شاهرود همچنین میزبان برنامه فضایی سپاه پاسداران است که به گفته هینز و کرزیزانیاک، موتورهای بزرگ سوخت جامد را تولید می‌کند که می‌توانند برای موشک‌های بالیستیک دوربرد استفاده شوند. در این مجتمع فضایی، از فناوری‌هایی استفاده می‌شود که با فناوری‌های مورداستفاده در تولید موشک‌های بالیستیک با برد طولانی و قاره‌پیما شباهت و همپوشانی زیادی دارد.

همچنین بر اساس تصاویر ماهواره‌ای به دست‌آمده از تاسیسات راداری در نزدیکی ایلام و اهواز، آسیب دیدن پدافند هوایی جمهوری اسلامی در غرب این کشور نیز مشهود است. به گفته تحلیلگران، گمان می‌رود سایت ایلام یک سامانه پدافند هوایی اس‌ــ۳۰۰ مجهز به سامانه‌های راداری دوربرد داشته باشد که برای هشدار اولیه حمله و رهگیری طراحی شده است.

پدافند هوایی جمهوری اسلامی چندلایه عمل می کند. به گفته نیکول گراجوسکی، کارشناس روابط ایران و روسیه، برخی سامانه‌ها در داخل ایران تولید می‌شوند، اما سامانه‌های اس‌ــ۳۰۰ ساخت روسیه بسیار موثرترند و اعتقاد بر این است که از برخی از حساس‌ترین مراکز در جمهوری اسلامی از جمله تاسیسات هسته‌ای و زیرساخت‌های انرژی محافظت می‌کنند.

با آنکه ارزیابی دقیق آسیب‌های ناشی از حمله اسرائیل از طریق تصاویر ماهواره‌ای ممکن نیست، تحلیلگران می‌کویند که جبران این خسارت‌ها احتمالا بیش از آنچه مقام‌های جمهوری اسلامی ادعا می‌کنند، زمانبر و پیچیده‌ خواهد بود. به همین دلیل، در حالی که جمهوری اسلامی متعهد شده به حملات اسرائیل پاسخ دهد، بعید به نظر می‌رسد به این زودی بتواند واکنش نشان دهد.